Xaneriq köyünden, şu anda yurtdışında yaşayan ancak cezalandırılmaktan korktuğu için ismini vermeyen bir Uygur, bunun Xaneriq köyünden hapisteki yaklaşık 100 Uygur’dan birinin ilk kez canlı olarak serbest bırakılması anlamına geldiğini söyledi.
Yetkililer, Xaneriq köyünden 46 yaşındaki Mahmudcan Mukeddem’i 11 Nisan’da serbest bıraktı. Köy Kaşgar vilayetine bağlı Kaşgar Yengişehr ilçesinde yer alıyor.
Xaneriq’teki bir polis memuru, kasap ve çiftçi olan Mukeddem’in Uygur Özerk Bölgesi’nin başkenti Urumçi’deki bir cezaevinde yedi yıl hapis yattığını ve 11 Nisan’da serbest bırakıldığını doğruladı.
Memurun meslektaşları Mukeddem’in 2016’dan önceki bir etkinlikte arkadaşlarına içki ve sigara içmemelerini tavsiye ettiği için dini radikalleşme şüphesiyle tutuklandığını söylediler.
Başlangıçta iki yıl boyunca bir kampta “eğitildiğini”, ancak 2019’da hüküm giydiğini ve cezaevine nakledildiğini söylediler.
Yetkili, “Tutuklanmasının nedeni, başkalarının sigara ve içki içmesini engellemiş olması” dedi. “O dini bir figür değil.”
Alkolden uzak durmak, Çin hükümeti tarafından potansiyel dini aşırılığın bir işareti olarak tanımlanan 75 farklı faaliyet ve davranıştan biridir. Doğu Türkistan’ın bazı bölgelerinde halkı aşırı dini faaliyetlerin nasıl tespit edileceği konusunda eğitmek için dağıtılan broşürlerde listelenmiştir.
Ayrıca, Pekin’in Uygur kültürünü ve dinini ortadan kaldırmaya yönelik daha büyük bir çabasının bir parçası olarak, Müslüman olarak alkol almaktan kaçınan Uygurları hapse atmak için bir nedendir.
Xaneriq köyü, toplam 31.000 kişilik nüfusa sahip 23 küçük topluluktan oluşuyor ve her toplulukta ortalama 1.400 kişi yaşıyor.
Uygur gurbetçi, Tawaqchi topluluğunda yaklaşık 800 kişinin yaşadığını, bunlardan 100’den fazlasının hapiste olduğunu ve bazılarının toplama kamplarında süresiz cezalar çektiğini söyledi.
2017 yılından bu yana hapiste tutulan altı kişinin ölü olarak serbest bırakıldığını söyledi.
Gurbetçi, Mukeddem’in serbest bırakılmasının, köyün Tavakçi toplumundan hapisteki akrabalarının akıbetinden endişe duyan diğerlerine biraz umut verdiğini söyledi.
Ancak kasabın tutuklananlar arasında en hafif “suçlardan” birini işlediği düşünüldüğünden, serbest bırakılmasının daha ciddi suçlardan ceza alanların akıbeti konusunda da endişe oluşturduğunu sözlerine ekledi.