Çin’de protestolar büyüyor: Şi'nin ÇKP'si zor durumda

Xi Jinping’in sıfır covid-19 politikası şu anda Doğu Türkistan’da bir soykırım aracı olarak kullanılıyor. 44 masum Uygur Türkünün ölümü ülke çapında Çin’de Beyaz Kitap Devrimi’ni ateşledi……

Hem #A4Devrimi hem de #BeyazKağıt Devrimi ve #Uygur Soykırımı, #UrumchiFire ile birlikte son iki haftada sosyal medyada en aktif hashtag’ler oldu. Bu hashtag’ler, hem Çin içindeki hem de dışındaki protestocular tarafından yaygın olarak kullanılıyor. Dünyanın dört bir yanındaki insanlar tüm büyük şehirlerde sokaklara döküldü ve demokrasi yanlısı ve ÇKP karşıtı protestolarını 25 Kasım’dan bu yana, Doğu Türkistan’ın başkenti Urumçi’nin Tianshan ilçesinde gözetimsiz çıkan yangında 44 kişinin hayatını kaybetmesinden bir gün sonra gerçekleştirdi. Küresel olarak bu büyük ölçekli protesto, Beyaz Kitap Devrimi olarak kabul ediliyor. Aynı zamanda 1989 Öğrenci Hareketi’nden bu yana en büyük ÇKP karşıtı harekettir ve tahminen Çin’de üç kat daha fazla insan bu iki haftalık protestolara katılmıştır.

Çin’deki protestolar çok hızlı bir şekilde 30’a yakın şehre ve 80’den fazla üniversiteye yayıldı. İnsanlar ikonik A4 boyutunda boş beyaz kağıtlar tutuyor ve Çin’in son derece kontrollü ve baskıcı Covid-19 kilitleme ölçümlerine karşı öfkelerini dile getiriyorlar. Sıradan vatandaşlar “Xi Jinping istifa”, “ÇKP istifa”, “baskıya değil reforma ihtiyacımız var”, “geçim kaynaklarımızı geri verin” ve “Covid tecritine son verin” sloganları attı. Hatta bazı Çinli kendi kendini yetiştirmiş bilgisayar korsanları, Çin Hükümeti’nin web sitesine girmeyi başardılar ve beyaz renkli #OpWhitePaper etiketiyle web sitelerini siyah arka plana çevirdiler.

Öğrenci protestocular dört talepte bulundular: #UrumchiFire’da ölenler için yas töreni yapılmasına izin verilmesi; battaniye tarzı antijen testlerini durdurun ve normale dönün; tutuklanan tüm insan hakları aktivistlerini serbest bırakın; ve konuşma özgürlüğüne izin verin. #A4Revoluton’un en son etkin noktası Wuhan Üniversitesi’ydi ve protesto 5 Aralık’ta susturulmadan önce birkaç saat sürmüştü. Öğrenciler “şeffaf süreç, sonuna kadar devam” sloganları attı. Gösteriden 24 saatten daha kısa bir süre sonra, yerel yetkililer Wuhan Üniversitesi içindeki öğrenci yurtlarını mühürledi ve yurt odalarını terk etmelerini ve halka açık toplantılar yapmalarını engelledi. Genel olarak beyaz kağıt devrimi adı altında düzenlenen geniş çaplı gösteriler, Çin polisinin tüm büyük şehirlerde toplu tutuklamalar yapması ve halka açık toplantılara baskı uygulaması sonucunda Aralık ayında sona ermişti. Son iki haftadır gösterilere öncülük eden öğrenciler hâlâ kayıp.

Hem #A4Devrimi hem de #BeyazKağıt Devrimi ve #Uygur Soykırımı, #UrumchiFire ile birlikte son iki haftada sosyal medyada en aktif hashtag’ler oldu. Bu hashtag’ler, hem Çin içindeki hem de dışındaki protestocular tarafından yaygın olarak kullanılıyor. Dünyanın dört bir yanındaki insanlar tüm büyük şehirlerde sokaklara döküldü ve demokrasi yanlısı ve ÇKP karşıtı protestolarını 25 Kasım’dan bu yana, başkenti Urumçi’nin Tianshan ilçesinde gözetimsiz çıkan yangında 44 kişinin hayatını kaybetmesinden bir gün sonra gerçekleştirdi. Doğu Türkistan (diğer adıyla Çin’in işgal altındaki Sincan Eyaleti). Küresel olarak bu büyük ölçekli protesto, Beyaz Kitap Devrimi olarak kabul ediliyor. Aynı zamanda 1989 Öğrenci Hareketi’nden bu yana en büyük ÇKP karşıtı harekettir ve tahminen Çin’de üç kat daha fazla insan bu iki haftalık protestolara katılmıştır.

Okumadan Geçme Tokayev'in Çinliler ile görüştüğü gün Doğu Türkistan’daki akrabalarını soran Kazaklar tutuklandı

Uluslararası topluluklar ve medya, beyaz kağıt devrimini en başta neyin tetiklediğini neredeyse unutmuştu. Yaklaşık dört saatlik uzun bir çile içinde diri diri yakılarak öldürülen o 44 masum Uygur, devrimin adeta gölgesinde kaldı. Çin Hükümeti, “sıfır covid-19 politikasını” Çin’in iç kesimlerinin farklı bölgelerinde uyguluyor ve bu uluslararası topluluk için bir sır değil. Ağustos 2022’de aynı politika Doğu Türkistan’da uygulandığında, bu sadece basitçe covid-19 tecrit ve Covid-19 Omicron varyant virüsünün yayılmasını önleyici tedbir değildi. Belli ki insanların hareketini kontrol etmenin yolları haline geldi ve açlık soykırımına dönüştü. Doğu Türkistan’daki tüm büyük şehirler sıkı covid-19 tecrit önlemi altına alındı. Konut binaları dışarıdan barikatlandı ve binaların içindeki evler de dışarıdan kilitlendi. Yani acil bir durumda bile kimse kaçamaz veya evinden dışarı çıkamaz.

İçler acısı yaşam koşulları

Uygur halkı, tecrit sırasında hedef alındı ve Han çoğunluğundan çok bariz farklı muamele gördü. Yerel makamlar, Uygur ailelerinin yeterince yiyecek aldığını ve tıbbi ihtiyaçlarının karşılandığını açıkladı. Gerçekte, Uygurlar insanlık dışı koşullarla tesislere götürüldü ve götürülüyor ve orada bir aydan fazla kalmaya zorlanıyor. Covid karantinasının iki haftadan fazla karantina gerektirmediği kamuoyu tarafından biliniyor. Weixin’de paylaşılan ve yaygın olarak görülen bir video klipte orta yaşlı Uygur bir anne, 80 günden fazla bir süredir bu kadar insanlık dışı ve soğuk koşullarda tutulduğunu belirtti. Antijen testi negatif çıkmasına rağmen, başkalarından Covid kaptığı şüphesiyle sadece sözde karantina tesisine götürüldü.

Douyin, Ticktok’un Çince versiyonu, Weixin ve diğer birçok sosyal medya platformu aracılığıyla Doğu Türkistan’dan giderek daha fazla video çıkmayı başardı. Uygur aktivistler, yakın zamana kadar iki ayı aşkın bir süredir tecrit altında tutulan Uygur ailelerin içinde bulunduğu vahim durumu yakından izliyor. 100 günden fazla tecrit sırasında Uygur halkı gıda kıtlığı ve açlıktan kıvrandı. Yaşlılar, gençlerin hayatta kalabilmeleri için kalan yiyecekleri yemelerine izin vermek için kendilerini asarlar. Yetersiz beslenme sonucunda çocuklar hastalandı ve hastalandı. Çocuklar, sürekli yüksek ateşe sahip olmaktan, burun kanamalarından ve ihtiyaç duyulduğunda yeterli ve yeterli tıbbi bakım alamamaktan muzdariptir. Yerel hastaneler herhangi bir hastayı almayı reddetti ve hastane yataklarının dolu olduğunu ve hastalananları tedavi etme kapasitesinin olmadığını iddia etti. İnsanların camdan atlayıp canlarına kıydığına şahit olduk. Hamileler doğumhanede doktor kontrolünde doğum yapamıyordu. Eylül ayında Ghulja şehrinde altı miadını dolduran annenin, yetkililer onları içeri almadığı için Hastane kapısının dışında tutulduğunu görmek rahatsız ediciydi. Evlerin içinde kaç kişinin öldüğünü kimse bilmiyor, mahalle komitesi yetkilileri onları sessizce dışarı çıkardı ve gömdü. herhangi bir mülkiyet ritüeli veya akrabalarının varlığı olmadan. Urumçi’nin Tianshan ilçesinde (Uygur dilinde Tangritagh Rayoni) çıkan yangın, olmayı bekleyen bir felaketti. 15. katta bulunan birimlerin birinde yangın çıkınca, yedi yaşındaki Uygur annesi mahalle komitesi görevlisini arayarak yardım istedi.

Okumadan Geçme İsviçre'de okullarda Uygur Soykırımı anlatıldı: Darısı ülkemin okullarının başına

Birime geldiler ve yatak odasındaki yangını gördüler. Yatak odasının kapısını kapatıp o Uygur anneyi çocuğuyla birlikte evden çıkardılar. Anne, yardım edebilirlerse yangını kendi başına söndürebileceğini, çünkü yangının sadece bir odada olduğunu ve yangının henüz yayılmadığını söyledi. Ancak, personel ona yardım etmeyi reddetti ve bunun itfaiyecilerin işi olduğunu ama onların işi olmadığını iddia etti. İtfaiye araçları geldi, ancak son 100 gün içinde insanları içeride tutmak ve serbestçe dolaşmasını engellemek için kurulan barikatlar ve blokajlar nedeniyle binaya yaklaşamadı. Hatta bazı giriş noktalarında kum torbaları birikmişti. Ve sakinlerin arabaları yol kenarına park etti. O sırada yollar açıldı, yaklaşık üç saat geçti. Yangın yirminci kata çıktı ve 14. kata da indi. Yaklaşık 20 ünite yandı ve hiçbir şey kalmadı. Yakılan birliklerden vatandaşlara imdat çağrıları yapılırken, sosyal medya ve mahalle iletişim platformlarına da çağrılar yapıldı. Yardımlarına kimse gelmedi. Her birimin ana kapısı kilitlenip insanların zamanında kaçmasına engel olunmadığı gibi, yangın merdivenleri de kilitlendi. O itfaiye araçlarından kimse gelip o yangın merdiveni kapılarını açmadı. Bu, itfaiyecilerin o sırada yapabilecekleri en az şeydi. Bazı sakinler kaçmayı başardı ve çeşitli derecelerde yaralandı. Ağır vakalar acil tedavi için yakındaki hastanelere götürüldü.

Bu yangın ve 44 masum Uygur halkının ölümü önlenebilir mi? Evet öyleydi. Kapıyı açıp insanları yanan binadan çıkarmak sağduyudur. Diasporadaki Uygur topluluğunu en çok şoke eden ve bilinçaltına vuran şey, yerel yetkililerin açıkça ve utanmadan sadece 10 kişinin öldüğünü ve yangın güvenliği konusunda yeterli bilince sahip olmadıkları için bunun tamamen mahalle sakinlerinin suçu olduğunu iddia etmeleriydi. Herhangi bir işlem yapmadan üç saatten fazla bir süre konut binasının yakınında park etmiş itfaiye ve kamyonları unutmayın. Çok geçmeden Urumçi’nin hem içindeki hem de dışındaki sosyal medya platformları, itfaiye ve polisin Uygur halkının ölmesini nasıl izlediğine dair bilgilerle dolup taştı.

Mahalledeki Uygurlar da öyle. Bu mahalle Uygur halkı arasında popülerdir, çünkü Urumçi’deki Uygur mahallesinin kalbidir. Kimse komşularını kurtaramadığı için mahalledekiler de sinirlendi. Bir kez daha kapıları da kilitliydi ve evlerinden de çıkmak imkansızdı. Halkın öfkesi Urumçi’de patlak verdi. İnsanlar Urumçi şehir hükümet binasına yürüdüler ve binaya daldılar. Protestocular Han’dı ve aralarında çok fazla Uygur yoktu. Uygurlar toplanıp Hükümet binasına yürürse neler olabileceğini hayal edebiliyor musunuz? Hiç şüphe yok ki, olay yerinde vurularak öldürülecekler. 44 Uygur için ilk yas Şangay’daki Urumçi Orta Yolu’nda düzenlendi; protestoya dönüştü. Farklı şehirlerdeki diğerleri Şangay protestocularının ayak izlerini takip etti. Urumçi Orta Yolu tabelası, hem Çin’in içindeki hem de dışındaki protestoların bir başka sansasyonu oldu. Kısa süre sonra yerel makam yol işaretini kaldırdı ve yol işaretinin kısaltmasıyla değiştirdi.

Okumadan Geçme Allame Muhammed İkbal ve Doğu Türkistan

Elbette hem Urumçi’de hem de Pekin’deki protestolar Pekin’in dikkatini çekti. Hükümet, protestocuların dört talebini de dikkate almayı kabul etti. Oysa bizler, diasporadaki Uygurlar olarak, Çin Hükümeti’nin memleketimizde halkımıza yönelik vahşetini bir kez daha öğrendik, hayal gücümüzün ötesinde. Doğu Türkistan’daki kamplarda hukuka aykırı bir şekilde tutulan üç milyonu aşkın Uygur için mücadele ederken, sosyal medya aracılığıyla kardeşlerimizin yanarak can vermelerini izleyeceğimizi hiç düşünmemiştik.

Çin’in demokrasi yanlısı protestoları dünyanın dört bir yanında oluyor. Farklı ülke ve kıtalardaki topluluklarımız da öyle. “Uygur halkının tek çıkış yolu bağımsızlığını geri almaktır”, “Doğu Türkistan’ın bağımsızlığı” ve daha birçok sloganı ortaya koyduğumuz mavi kağıt kampanyasını ortaya koyduk. Demokrasi yanlısı protestocular mesajlarımıza kulak vermeye başladılar ve gösterilerine davamızın güçlü mesajlarını eklediler. Hatta demokrasi yanlısı protestolarının Çinli yetkililerin insanlığa karşı suçlarını ve son on yıllarda Uygur halkına nasıl davrandıklarını gizleyemeyeceğini bile açıkça söylediler. Diasporadaki Uygur topluluğu olarak bu mesajları Han Çinlilerinin kendilerinden duymak isteriz. Bu 44 kişinin kaybı, son beş yılda kaybedilen pek çok kişiden sadece biri; ancak, varlığımız ve onurumuz için savaşma yolculuğumuz önümüzdeki beş yıl içinde çetin bir yolculuk olacaktır.

Doğu Türkistan’da çok net dört seans vardır ve sonbaharda hasat mevsimidir. Ancak, Doğu Türkistan’ın büyük çoğunluğu olan Uygur çiftçileri için hasat bu yıl gerçekleşmedi. Çiftçiler 2023 kışı için geçim kaynaklarını kaybetti. Birçoğu, insanlarımızın sert kışı uygun bir ısınma ve yiyecek kaynağı olmadan nasıl atlatabileceğinden endişe ediyor. Hasattan elde edilen gelirin olmaması, yoksul çiftçiler için yiyecek ve uygun ısıtma olmaması anlamına gelir. Bazı uzmanlar, bu dört aylık karantinanın Doğu Türkistan Ekonomisini kırk yıl geriye götürdüğünü ve geçen yüzyılın 80’ler düzeyine geri getirdiğini tahmin ediyor. Bu, gıda kıtlığından ve konuştuğumuz gibi yeterli tıbbi hizmete erişimin olmamasından görülebilir.

En önemlisi, Çin’in Doğu Türkistan’daki sistemik soykırımının gerçek nedeni ele alınmadan Çin’de demokrasi sağlanamaz. Bu kez, 44 masum Uygur halkının ölümü, Çin’de ülke çapında Beyaz Kitap Devrimi’ni ateşledi. Giderek daha fazla sayıda Han büyük nüfusu, ÇKP’nin işgal altındaki Sincan’daki soykırım eylemini ve insanlığa karşı suçunu öğrendikçe, #UygurSoykırımı Çin’de Z kuşağı önderliğindeki siyasi devrimin veya sosyal reformun ana nedeni haline gelebilir. Doğu Türkistan’ın topyekun dayanışması ancak Doğu Türkistan halkının toprakları ve Devleti için mücadele etmesiyle sağlanabilir.

Kaynak: Nurgül Sawut – organiser.com