0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Etnik çatışmaların ve kimlik politikalarının her haber medyasının ön sayfalarında yer aldığı bir zamanda yaşıyoruz. Yine de bir ulusun mücadelesi temsil edilmiyor: Çin’in Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Uygur halkının ayrımcılığı. Batı’nın en üretken Uygur aktivistlerinden biri olan ve kişisel hikayesi en başından beri Çin’deki Uygurlara yönelik baskı ve soykırımla iç içe olan Rushan Abbas ile konuştuk.

Siyaset dünyasında, Çin’de yaşayan küçük bir Müslüman ulusun mücadelesi genellikle göz ardı edilir. Çinli yetkililerin 2017’den beri Doğu Türkistan’da Uygur, Kazak ve Kırgız azınlıklar da dahil olmak üzere Müslümanları hapsettiği kanıtlanmıştır. Uygurların sayısı ezici bir çoğunlukla yüksektir. En az bir milyon Uygur’un Çin kamplarına yerleştirildiği ve Çin’deki Uygur bölgesinin dünyadaki en yüksek hapis cezası oranına sahip olduğu bildirildi. Bunu ortaya çıkaran sızdırılmış belgelere ve dünya çapındaki Uygurların kamplardaki deneyimleri hakkında konuşmalarına rağmen, Çinli yetkililer, bunların Uygur bölgesinde “terörle mücadele etmeyi ve yoksulluğu azaltmayı” amaçlayan yeniden eğitim kampları olduğunu iddia ederek bunu reddediyor.

Hayatının büyük bir kısmını Uygur halkının hakları için mücadele ederek geçiren Uygur asıllı Amerikalı aktivist Ruşen Abbas, “Hayatım boyunca, doğduğum andan itibaren Uygurların Çin rejimi tarafından ezildiğini ve kötü muamele gördüğünü biliyordum” diyor. En eski anılarından biri, Çinli yetkililerin, babası oraya götürüldükten sonra annesini yeniden eğitim kampına götürmeye nasıl geldiğidir. “Çok küçükken, belki bir yaşındayken annem beni kollarında besliyordu. Beni büyükanneme teslim etmeye çalıştı ama silahlı muhafızlar ona beni büyükanneme doğru dürüst teslim etme şansı bile vermedi. Beni kollarından tutup büyükannemin yanına attılar. Çığlık atıyordum ve çok ağlıyordum” diye hatırlıyor Abbas bu korkunç hikayeyi. “Annem bana, ‘Saatlerce ve saatlerce, çok uzaklarda, beni sorguladılar, bağırdılar ve bağırdılar, hiçbir şey duyamıyordum çünkü aklımda duyabildiğim tek şey senin ağlayan sesindi‘ derdi.

Terörün bu erken hatırası, aktivist için tek hatıra değil. Son beş yıldır kız kardeşi Dr. Gülşen Abbas’ın serbest bırakılmasını savunuyor. Aktivist, Abbas’ın Doğu Türkistan’daki Uygur halkına yönelik soykırım hakkında konuşması ve kocasının ailesinin 24 üyesinin aniden ortadan kaybolması sonucunda kız kardeşinin kaçırıldığından emin. Bu konuya farkındalık kazandırmak için aynı gün 14 ülkede “Tek Ses Bir Adım Hareketi” düzenlediler. 5 Eylül 2018’de Abbas, Washington DC’de konuşmaya davet edildi. Abbas, “Soykırım politikaları ve kampları, Doğu Türkistan’daki Uygur, Kazak ve diğer etnik grupların kitlesel olarak gözaltına alınması ve kayınpederimin kaderinin ana hatlarını çizmek hakkında konuştum” diyor. “Hayatımı sonsuza dek değiştiren gün. YouTube’da yayınlanan bu konuşmadan altı gün sonra öz kız kardeşim Gülşen Abbas gözaltına alındı.” Kız kardeşinin ortadan kaybolmasından bir yıl sonra Abbas işini bırakmaya ve tam zamanlı bir aktivist olmaya karar verdi.

2020 yılına kadar Çin hükümeti onu yalan söylemek ve kız kardeşi gibi davranarak başkalarının fotoğraflarını kullanmakla suçladı. Aralık 2020’de, aktivistin açıkladığı gibi, aileleri güvenilir bir kaynak aracılığıyla kız kardeşi Dr. Gülşen Abbas’ın 20 yıl hapis cezasına çarptırıldığını öğrendi. Uluslararası Af Örgütü’nün bildirdiğine göre, kız kardeşinin “yasalara saygılı bir vatandaş” ve “sıradan bir büyükanne ve anne” olarak tanımladığı emekli bir doktor olan Gülşen, “organize terörizme katılmak, terörist faaliyetlere yardım etmek ve toplumsal düzeni ciddi şekilde bozmak” suçlamasıyla gözaltına alındı. Bu, Abbas ve ailesinin kız kardeşinin akıbeti hakkında bildiği son bilgi. “Belli bir yerde tutulduğuna dair resmi bir belgemiz, sağlığı hakkında hiçbir bilgimiz ve yaşam kanıtımız yok. Gözaltına alınmasından bu yana elimizde hiçbir resim, video, hiçbir şey yok” diye açıklıyor aktivist. “Çin hükümeti sadece soykırım ve insanlığa karşı suçlardan ve kız kardeşim gibi masum insanlara karşı bu tür yasadışı eylemlerden paçayı sıyırmakla kalmıyor, aynı zamanda gazetecileri turlara davet ederek, sosyal medyadaki etkileyicileri satın alarak ve yalanlar yayarak suçlarını inkar etmek için kitlesel propaganda videoları ve araçları üretiyor. Saklayacak bir şey yoksa, neden yalan propaganda yaymak için bu kadar uğraşıyorlar.”

“Kız kardeşimin hala bir yerlerde karanlık bir zindanda olduğu yılları düşündüğümde kendimi suçlu hissediyorum. Havalar soğuduğunda, yeterince sıcak giysileri olup olmadığından endişeleniyorum. Gecenin bir yarısı uyanıyorum ve nasıl bir yerde yattığını ya da rahat uyuyup uyuyamadığını merak ediyorum. Ama bu suçluluk duygusu beni sürekli olarak sıkı bir şekilde savaşma gücüyle dolduruyor” diye açıklıyor Abbas. “Çin hükümeti kız kardeşimi alarak büyük bir hata yaptı; Belki de sesimi duyurmamı engelleyeceğini düşündüler, ama bu yüzden tam zamanlı bir aktivist yarattılar“

Ne yazık ki bu, Abbas’ın aktivizmine karşı ilk “misilleme” vakası değildi. 12 Aralık 1985’te Çin’de daha iyi muamele ve eşit haklar talep eden 20.000 Uygur’dan biriydi. Üç yıl sonra, 1988’de Abbas, kısa süre sonra sonuçlarına katlandığı başka bir gösteriye katıldı. 1989’da üniversitesinden yüksek bir akademik puanla mezun olduğunda, Doğu Türkistan’da iş bulamadı. Aktivist, “O zamanlar özel şirketler yoktu” diye açıklıyor. “Üniversitem beni öğretmen olarak çalışmam için bir tarım üniversitesine gönderdi, ancak tarım üniversitesine Sincan siyasi bürosu tarafından pozisyonumu reddetmesi için baskı yapıldı.” Çalışamadığı için ABD’ye kaçmaya ve eğitimine devam etmeye karar verdi.

Oraya vardığında Abbas, Uygur halkını savunmaktan asla vazgeçmedi. 1990 yılında, o sırada Çin’de meydana gelen ve bilim adamı, akademik yazar ve Uygur Özerk Bölgesi Bilim ve Teknoloji Konseyi başkanı olan babası Abbas Borhan’ın 59 yaşında emekli olmaya zorlanmasına yol açan Uygurların Barın Katliamı için farkındalık yaratıyordu. Ancak bu, Çin hükümetinin babasına yönelik eylemlerinin sonu değildi. Aktivist, 2005 yılında annesinin birinci yıl dönümü için son kez Çin’e gitti. O zamandan bu yana, Çin hükümetinin Doğu Türkistan’daki akrabalarını ziyaret ederken gözaltına alınan Uygurlara yönelik kötü muamelesini açıkça protesto eden yabancı vatandaşların sayısının artması nedeniyle geri dönmekten korkuyor. Bunun yerine Abbas babasını ABD’ye getirmeye çalıştı. Ancak 2006 yılında Çin hükümeti, kızının eylemciliğine tepki olarak pasaportunu iptal etti. 2010 yılında vefat eden Borhan, hayatının son dört yılında kızını ziyaret etmek için ABD’ye gidemedi.

Abbas, 1949’dan bu yana Doğu Türkistan’da Uygurlara yönelik baskının farklı dalgaları ve gerekçeleri olduğunu anlatıyor. “50’li yıllarda Uygurlara milliyetçilik adı altında dava açıldı. 60’larda Kültür Devrimi sırasında zulüm gördüler; dedem 1960’ların sonunda 3 yıl hapisteydi.” Ancak 1979 yılında Çin’in ABD ile demokratik ilişkiler kurup BM’ye katılmasıyla işler biraz daha iyiye gitti. Aktivist, 1979’dan 1989’a kadar kısa bir süre boyunca Uygurların biraz özgürlüğe sahip olduklarını, dolayısıyla 80’lerdeki protestoları organize edebildiklerini açıklıyor. SSCB’nin çöküşü ve Orta Asya devletlerinin bağımsızlık ilanıyla her şey değişti. Abbas’a göre Uygurlar daha sonra “ayrılıkçı” olarak etiketlendi. 11 Eylül’den sonra etiketleri “terörist” olarak değiştirildi. “Çin hükümeti her zaman Uygurlara yönelik zulmünü haklı çıkarmak için uluslararası politikaya bakıyor” diyor.

Abbas, kız kardeşinin serbest bırakılması için verdiği mücadelenin bir parçası olarak Kız Kardeşimin İzinde adlı bir filmin yapımcılığını üstlendi. “Film benim ve kocamın savunuculuğunu, kız kardeşimin hikayesini ve onun tutuklanmasını konu alıyor” diye açıklıyor ve Uygur aktivistleri, kamp kurbanları, Batılı akademisyenler ve hatta “Çin hükümetinin propagandacıları ve soykırım inkarcıları” ile yapılan röportajların yer aldığını ekliyor. ” Abbas’a göre filmin vizyona girmesine yanıt olarak geçen yıl Pekin’de bu belgeselin gerçekliğini çürütmeye çalışan özel bir basın toplantısı düzenlendi. “Tüm bunları işimin bir etkisi olarak görüyorum.” Bir başka örnek ise, Çin Komünist Partisini desteklediği bilinen Kazak hükümetinin baskısıyla internete taşınan Almatı’daki yakın zamanda düzenlenen Jana Chekara film festivalidir. Kardeşimin İzinde  orada gösterilecek filmlerden biriydi. “Çin hükümetinin en çok korktuğu şey gerçektir. Bu yüzden Çin hükümeti festivalin iptal edilmesi için mekana baskı yaptı çünkü halkın gerçeği öğrenmesini istemiyor.”

Abbas ve kendi güvenliğine gelince, ne Çin hükümeti tarafından kendisi hakkında yayılan sahte haberlerin ne de “çevrimiçi dolaylı saldırıların” onu Çin’deki Uygurların sesi olmaktan alıkoymayacağı açık. “Kendi güvenliğim için endişeleniyorum ama aynı zamanda hepimiz bir kez ölüyoruz. Eğer hepimiz kendi hayatlarımızı ve güvenliğimizi düşünürsek o zaman bu işi kim yapacak?” diyor. “Uygur dilinde bir atasözümüz vardır; ‘Güneşin kumaşla kapatılması mümkün değildir.’ Gerçek güneştir, onu hiçbir şeyle engelleyemezsiniz. Çin hükümeti ne tür propaganda ve dezenformasyon yaymaya çalışırsa çalışsın gerçekler her zaman ortaya çıkıyor.” 

Kaynak: The CaspianPost