Çin Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Dışişleri Bakan Yardımcısı Zhao Qiyuan’ın Panama’nın Çin Büyükelçisi ile görüştüğü ve ülkesinin bu karardan duyduğu hoşnutsuzluğu resmi olarak ilettiği belirtildi. Zhao, Pekin’in Panama’nın kararından derin üzüntü duyduğunu ve bu hamlenin “Panama’nın hayati çıkarlarına hizmet etmediğini” söyledi.
Açıklamada şöyle denildi: “Panama’nın kendisini dış müdahalelerden kurtaracağını ve ikili ilişkilerin genel durumu ile iki halkın uzun vadeli çıkarları temelinde doğru kararı vereceğini umuyoruz.”
Kuşak ve Yol Girişimini Baltalamak
Cuma günü erken saatlerde Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Lin Jian bir basın brifinginde Çin’in “ABD’nin baskı ve zorlama yoluyla Kuşak ve Yol Girişimini çarpıtmasına ve baltalamasına şiddetle karşı çıktığını” söyledi.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun Pazar günü Panama lideri Jose Raul Molino’yu, Panama’nın Başkan Trump’ın “kanal bölgesindeki Çin etkisini” derhal azaltması ya da ABD’nin olası misillemesiyle karşılaşması gerektiği konusunda uyarmasının ardından Panama’nın girişimden çekilme kararı CNBC tarafından kanal konusunda ABD’ye verilen bir “taviz” olarak değerlendirildi.
Molyneux, yeni ABD hükümetinin küresel ticaret için hayati önem taşıyan bir su yolunun sahipliğini tartışması yönündeki baskıyı reddetti.
Panamalı lider ayrıca Çarşamba günü ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından bir gün önce yapılan ve ABD askeri gemilerinin kanaldan ücretsiz geçiş yapabilmesini sağlayacak bir anlaşmaya varıldığı iddiasını da reddetti. Molino ABD’nin açıklamasının “yalanlar üzerine kurulu olduğunu” söyledi. Bu kabul edilemez” dedi.
Başkan Donald Trump, Panama Kanalı’ndan geçiş yapan ABD gemilerine uygulanan ücretleri “gülünç” olarak nitelendirdi ve Çin’in su yolu üzerindeki “artan etkisini” eleştirerek defalarca kanalı “geri almakla” tehdit etti.
1914’te açılan Panama Kanalı, ABD tarafından tarihin en pahalı ve karmaşık mühendislik projelerinden biri olarak inşa edildi.
Kanal, 20 yıldan uzun bir süre önce eski ABD Başkanı Jimmy Carter tarafından müzakere edilen bir anlaşma uyarınca 1999 yılında Panama’ya devredildi. Ancak Trump uzun süredir bu anlaşmanın ABD için “kötü” olduğunu savunuyor.
Kuşak ve Yol Girişimi (BRI), Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in ülkesinin yurtdışındaki nüfuzunu genişletme girişiminin merkezinde yer alan devasa bir altyapı projesidir. Proje, özellikle gelişmekte olan ülkelerde liman, karayolu ve demiryolu gibi tesis ve altyapıların inşasını içeriyor ve Çin’in tedarikini güvence altına almaya katkıda bulunuyor.
Panama’nın kararı, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun, Washington’un Panama Kanalı üzerinde Çin etkisi olarak gördüğü durumu kontrol altına almak üzere tasarlanan ziyaretinden birkaç gün sonra geldi.