Nöbetçi Eczaneler
Uygur Özerk Bölgesi Halk Kongresi üyesi ve Uçturpan İlçesi İmamlim Köyü’ndeki “Ulusal Dil Okulu” müdürü Kurban Niyaz, son dönemde Uygur gençlerinin Çinlileştirilmesi konusunda aktif olarak örnek oluşturan kişilerden biri.
Son zamanlarda, dijital Çince öğrenme yazılımını Uygurların kırsal bölgelerine yayma ve böylece Çin dilini Uygurlar arasında popülerleştirme önerisi Çin medyasında bir kez daha geniş yer buldu. Çin tarafından işletilen sözde “Xinjiang Gazetesi”nin 26 Şubat tarihli haberine göre, dijital Çince öğrenme platformu, Xinjiang Üniversitesi Bilgisayar Bilimi ve Teknolojisi Enstitüsü arasındaki ortak işbirliğinin bir sonucu olarak 2023 yılında oluşturuldu. Ayrıca iki taraf arasındaki iş birliğinin ürünü olan bu akıllı öğrenme yazılımının resmi lansmanının ardından Uygur bölgesindeki yaklaşık 870.000 çiftçi ve çoban bu yazılımı kullanmak için kayıt yaptırdı.
RFA’ya konuşan Swiss National Telecom’da bulut teknolojisi danışmanı olan Abdurşukur Abdurreşit, bu tür akıllı öğrenme yazılımlarının Çince öğrenmek için akıllı bir araç olduğuna inanıyor. Ancak özünde, yazılımın aynı zamanda kullanıcılarının Çince öğrenimini test etme ve izleme yeteneğine de sahip olması çok muhtemel olduğunu söyledi.
Ancak, Kurban Niyaz’ın Çince’yi iyi incelemek için dijital teknolojiyi kullandığında, Çinli olmayan ulusların geleceğinin daha parlak olacağını savunduğu belirtildi. Türkiye Uygur Akademisi Vakfı Başkanı, Türkoloji Doktoru Mağfiret Kamal, Uygurların dilinin, kültürünün, geleneklerinin ve eğitiminin ciddi şekilde zarar gördüğüne ve kısıtlandığına ve Uygurların kültürel soykırımla karşı karşıya olduğunu söyledi.
Kuşkusuz, son yıllarda ÇKP hükümeti, “Çin Ulusunun Ortak Bilincini İnşa Etmek” sloganı altında Uygurların zorla asimilasyonuna yönelik acımasız hedeflerine ulaşmak için insan gücünün yanı sıra dijital teknolojiyi de etkin bir şekilde kullanıyor. Abduşukur Abdurraşid, Çinli yetkililerin Uygurların konuşmalarını ve çalışmalarını yüksek teknolojili zulüm ve gözetim yoluyla izlemek ve kontrol etmek ve Uygur Özerk Bölgesi’ndeki baskıcı politikalarını uygulamak için sürekli olarak çeşitli teknik araçlar ve yöntemler kullandığını söyledi.
Abduşukur Abdurraşid, Çinli yetkililerin bu tür dijital kontrolleri kullanmasının bununla sınırlı olmadığını söyledi. Son yıllarda sadece Doğu Türkistan’da yaşayan Uygurları değil, yurt dışında yaşayan Uygurları da dijital teknolojiyi kullanarak izlemeye çalışıyorlar.
Uygur aktivist İlşat Hassan, buna “yeni bir şey değil” dedi. İlşat Hassan, Çin hükümeti “kendi etini kendi yağında kavurmak” gibi eski moda bir yaklaşım kullanıyor ve her zaman Kurban Niyaz gibi kişilerin girişimlerini destekliyor ve Uygurları bastırma hedeflerine ulaşmak için çalışıyor dedi.
Uzmanlar, Çin hükümetinin bir yandan interneti, yapay zekayı ve dijital teknolojiyi kullandığını, diğer yandan da Kurban Niyaz gibi Çin propagandasında etkin rol oynayan “yan çubukları” kullanarak Uygurların asimilasyon ve imha hızını artırmaya devam ettiğini söylüyor.
Şu anda, Çin hükümetinin “insanların kalplerini Çin bilincine getirmek, yeni insanlar yetiştirmek” gibi propagandaları Uygur Özerk Bölgesi’nde yaygın olarak kullanıldığı bildiriliyor.