Nöbetçi Eczaneler
Doğu Türkistan(Sincan) Pedagoji Üniversitesi öğretim üyesi Eğitimci şair-yazar Prof. Dr. Abdulkadir Celaleeddin’in işgalci Çin’in güdümündeki sözde Halk Mahkemesince yargılanarak ömür boyu hapis cezasına çarptırıldığı bildirildi.
Daha önceki haberlerde şair ve yazar Abdulkadir Celaleddin’in esaret altında olduğu teyit edilmiş ancak kendisine verilen ceza henüz netlik kazanmamıştı. Geçen yıl “Yakmak Yok” şiirinin sızdırılmasından sonra cezaevinde yattığı bilinmesine rağmen cezasının ne kadar süreceği henüz netlik kazanmamıştı. Son dönemde yaptığımız araştırmalarda şairin süresiz uzaklaştırma cezası aldığı ortaya çıktı.
Yorumlara göre Çinli yetkililer, Uygur halkının sevdiği şair ve yazarları hapishanelere atarak silmeye çalışıyor. Ancak Abdulkadir Celaleddin gibi şairlerin okuyucuları, talebeleri ve gurbetçi yazarları onları bir gün bile unutmadı. Şu anda Norveç’te yaşayan şair Abdulkadir Calaleddin’in okuyucularından Hüsencan Bey, şairin süresiz uzaklaştırma cezasına çarptırıldığı bilgisini altı ay önce aldı. Haberin gerçekliğini doğrulamak için biraz daha araştırma yaptıktan sonra, aynı bilgiyi şairin iç kesimlerdeki Çinli bir muadilinden aldı.
Bu bilgilerin doğruluğunu netleştirmek için önce şairin çalıştığı Sincan Pedagoji Üniversitesi’ni aradık. Telefonumuza cevap veren yetkililerden biri şairin cümlesinden haberi olmadığını söyledi, diğeri ise bu üniversitede Abdülkadir Celaleddin diye birinin olduğunu bile yalanladı. Aslında, iki yıl önceki soruşturmamız sırasında, bu okulun siyasi departman yetkilisi Feng Wenqiang, dosyaya baktıktan sonra, Abdulkadir Celaleddin’in 28 Ocak 2018’de Urumçi Devlet Güvenlik Polisi tarafından gözaltına alındığını doğruladı.
Çinli yetkililer Uygur rehinelerin akıbetini uzun yıllar kamuoyundan gizli tutmalarına rağmen bazı özel durumlarda kaçırılan kişinin ailesine dahi açıklamıyorlar. Mesela şair Abdülkadir Celaledd’in kaderi, gazeteci Kubat Mamut ve profesör Rahile Davut çok sıkı tutulan rehinelerdir.
Şair Abdulkadir Celaleddin’in ABD’de yaşayan oğlu Babur Abdulkadir, radyomuza babasının cezasıyla ilgili herhangi bir bilgi alamadığını söyledi.
Daha önceki soruşturmalarımız sırasında Kucha polisinden mağdur Mamut’un cezasını, Atush polisinden ise şarkıcı Zahirşah’ın esaret altında olduğunu öğrendik.
2017’deki büyük adam kaçırma olayının ardından, kaçırılanların iş veya ikamet yerlerinden ziyade memleketlerindeki polis yetkililerine sevk edildiği ve/veya hükümlünün memleketindeki yargı mercilerine kararların intikal ettiği biliniyordu. Biz de şair Abdülkadir Celaleddin’in tahkim süresini belirlemek için Kaşgar Başkeram’daki adliyeyi aradık. Vardiya memuru başlangıçta Abdulkadir Calaleddin’in mahkûmiyetinin dosyada olduğundan bahsetmişti. Daha sonra bilgilerin gizli tutulması konusunda bir uyarı olduğunu kaydetti ve tahkim süresi hakkında bilgi vermedi.
Başkeram’da bir köy polisi, Abdulkadir Celaleddin’in süresiz olarak hapsedildiğini akrabaları ve arkadaşlarıyla görüşerek öğrendiğini açıkladı. 2019 yılının ortalarında Abdulkadir Celaleddin hakkında gizli bir yargılama yapıldığı söyleniyor. Abdulkadir Celaleddin’in memleketi Başkeram’daki akrabalarından biri avukatıyla görüştü ve hafif bir ceza almasına yardımcı olmak istediğini ifade etti. Ancak avukat, Abdulkadir Celaleddin’e karşı işlenen suçun ciddiyetini hatırlattı ve fazladan para ve çaba harcamamasını tavsiye etti.
Abdulkadir Celaleddin’in belirsiz hapis cezası haberini duyan bazı mektup arkadaşları, cezaevinde yazdığı “Yanmak istemiyorum” şiirini hatırladı. Araştırmacı Abdulveli Eyup, şairin “Yanarim nok” adlı şiiri aracılığıyla sadece tüm Uygur tutsakların trajik kaderini anlatmakla kalmadığını, aynı zamanda bilinçli ya da bilinçsiz olarak sonsuza dek sesinin kesildiğini aktardığını söyledi.
Abdulkadir Celaleddin Kimdir?
Şair ve yazar Abdulkadir Celalileddin 1964 yılında Kaşgar’da doğdu. 1986 yılında Kaşgar Pedagoji Enstitüsü’nden mezun oldu. 1990’dan 2009’a kadar, Xinjiang Eğitim Koleji Filoloji Koleji’nde yaklaşık 20 yıl öğretmenlik yaptı. Daha sonra, 2018’de kaçırılıncaya kadar yüksek lisans öğrencisi rehberliği yaptığı Sincan Pedagoji Üniversitesi’ne transfer oldu. Şair ve yazar Abdulkadir Celali, yazdığı çok sayıdaki şiir, edebî not, bilimsel makale, seyahatname ve tercümelerin yanı sıra çeşitli akademik ve resmi kurumlarda verdiği konferans ve konuşmalarla Uygur toplumunda büyük etkisi olan aydınlardan biriydi.
Kaynak: Özgür Asya Radyosu, uyghurnet.org