Avrupa Parlamentosu yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Parlamento, Uygur mültecilerin Çin’e sınır dışı edilmesini kınamakta ve Tayland’ı, insanların hayatlarının risk altında olduğu ülkelere daha fazla zorunlu geri dönüşü durdurmaya çağırmaktadır.”
Açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Parlamento üyeleri Komisyon’u serbest ticaret anlaşması müzakerelerinden yararlanarak Tayland’a ülkedeki lese-majesty yasasında reform yapması, siyasi tutukluları serbest bırakması, Uygur mültecilerin sınır dışı edilmesini durdurması ve tüm temel Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) sözleşmelerini onaylaması için baskı yapmaya çağırmaktadır.”
Avrupa Parlamentosu’ndan yapılan açıklamada, “Avrupa Parlamentosu üyeleri Tayland hükümetine, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’ne (UNHCR) gözaltındaki tüm Uygur sığınmacılara sınırsız erişim hakkı tanıması ve statüleri hakkında şeffaf bilgi sağlaması çağrısında bulunmaktadır” denildi.
Avrupa Parlamentosu, Tayland’ın kurumlarını insan hakları standartları doğrultusunda güçlendirmesi ve lese-majesty suçundan mahkumiyetler de dahil olmak üzere baskıcı yasalar uyarınca zulüm gören veya hapsedilen tüm parlamenter ve aktivistlere af çıkarması gerektiğini söyledi.
“Çin’in sınır dışı edilen Uygurların temel haklarına saygı göstermesi, nerede bulundukları konusunda şeffaflık sağlaması, BMMYK’ya erişim izni vermesi ve tutukluları serbest bırakması gerektiğini vurgulayan AP üyeleri, Çin ile suçluların iadesi anlaşmalarının askıya alınması gerektiğini ifade etti.
AP üyeleri kararı 482 lehte, 57 aleyhte ve 68 çekimser oyla kabul etti.
Amerika Birleşik Devletleri geçtiğimiz ay Tayland hükümetinin 40 Uygur’u Çin’e sınır dışı etme kararından endişe duyduğunu açıkladı.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio X’te paylaştı: “Tayland bir grup Uygur’u zorla Çin’e iade etti.”

“Tayland’ın uzun süredir müttefiki olarak, uluslararası yükümlülüklerine aykırı olan bu eylemden endişe duyuyoruz” dedi.
Tayland hükümeti tarafından gerçekleştirilen eylemi kınadı.
“ABD bu eylemi kınamaktadır. Tayland hükümetini Uygurlara onurlu bir şekilde muamele edilmesini ve haklarının korunmasını sağlamaya ve doğrulamaya çağırıyoruz” dedi.
DUK: Tayland’ın Bu Hareketi Hukuka Aykırı
Dünya Uygur Kongresi Tayland hükümeti tarafından atılan adımı ‘hukuksuz’ olarak nitelendirdi.
“Dünya Uygur Kongresi (DUK) 40 Uygur mültecinin Tayland’dan Çin’e zorla sınır dışı edilmesini şiddetle kınamaktadır. Uygurların haklarını savunan kuruluş, bu hukuksuz eylemin söz konusu kişileri ciddi bir tehlike altına soktuğunu, zira şu anda Çinli yetkililerin elinde yüksek zulüm, işkence ve diğer ağır insan hakları ihlalleri riskiyle karşı karşıya olduklarını belirtti.
BM Kınadı
BM İnsan Hakları Ofisi (OHCHR), mülteci ajansı UNHCR ile birlikte, Tayland’ın 40 Uygur’u Çin’e sınır dışı etmesini de şiddetle kınadı ve bunu uluslararası hukukun ve geri göndermeme temel ilkesinin ciddi bir ihlali olarak nitelendirdi.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, 11 yılı aşkın bir süredir Tayland’da gözaltında tutulan Uygurların zorla geri gönderilmesinin son derece rahatsız edici olduğunu söyledi.
Türk, “Bu durum, geri gönderilmeleri halinde işkence, kötü muamele veya diğer telafisi mümkün olmayan zararlara uğrama riskinin bulunduğu durumlarda tam bir yasak olan geri göndermeme ilkesini ihlal etmektedir” dedi.
İşkenceye Karşı Sözleşme’nin 3. Maddesinde yer alan bu ilke, bireylerin zulüm, işkence veya kötü muamele riskiyle karşı karşıya oldukları bir ülkeye geri gönderilmelerini yasaklamaktadır. BM’nin internet sitesinde yer alan bilgiye göre, bu ilkeye Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesinin 7. Maddesinde ve İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinin 14. Maddesinde de atıfta bulunulmaktadır.
Sığınma ve geri gönderilmeme hakkı ayrıca Tayland’ın İşkence ve Zorla Kaybetmenin Önlenmesi ve Bastırılması Yasası’nın 13. Maddesinde ve ASEAN İnsan Hakları Bildirgesi’nin 16. Maddesinde de yer almaktadır.
2014’ten Beri Gözaltındalar
Sınır dışı edilenler, Mart 2014’te Doğu Türkistan’dan Türkiye’ye gitmek üzere yola çıktıktan sonra Tayland’da gözaltına alınan Uygurlardan oluşan daha büyük bir grubun parçasıydı.
BM web sitesinde, on yılı aşkın bir süre boyunca göçmen gözaltı merkezlerinde kötü koşullar altında tutuldukları belirtiliyor.
OHCHR’ye göre, grubun beş üyesi gözaltında ölürken, diğer sekiz kişi Tayland’da gözaltında tutulmaya devam ediyor.