Danimarkalı antropolog, Çin’in Uygurlara yönelik baskılarını eleştirdiği için Kazakistan’a girişine izin verilmedi

Steennerg, “Nedenlerini sordum. Hiçbir bilgi olmadığını söylediler. Sanırım bunun Doğu Türkistan üzerine yaptığım araştırmayla bir ilgisi var” dedi.

Steenberg, Doğu Türkistan da dahil olmak üzere uzun yıllardır dünyanın dört bir yanındaki çeşitli Uygur topluluklarını araştırıyor. Uygurlar, 2014 yılından bu yana, Çinli yetkililerin aşırıcılıkla mücadelesi adına “yeniden eğitim kampları” olarak adlandırılan yerlerde toplu gözaltılara, yoğun gözetime, zorla çalıştırmaya ve diğer hak ihlallerine maruz kalmaktadır.

Halen Olomouc Palacky Üniversitesi’nde AB tarafından finanse edilen bir araştırma projesini yönetmekte ve Bişkek’teki Orta Asya Amerikan Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olarak çalışmaktadır.

Başlangıçta, siyasi tartışmalara katılmak için yola çıkmamış sıradan bir araştırmacıydı. Ancak, 2014 yılında Uygurlar ve Kazaklar gibi Müslüman ve Türk gruplara yönelik eşi benzeri görülmemiş siyasi baskıların başlamasından ve bu konuda yaygın sansürün uygulanmasından bu yana, bu sorunu kamuya açık bir şekilde ele almadan tarafsız bir Uygur antropoloğu olmak imkansız hale geldi.

Bu baskının ortasında, sadece bir saha araştırmacısı değil, aynı zamanda bir yayıncı, siyasi yorumcu ve Uygurların Çin’de karşı karşıya kaldığı dehşete ilişkin az sayıdaki açık sözlü seslerden biri haline geldi.

Belki de Çin’de Uygurların ve Kazakların kitlesel yasadışı gözaltılarına göz yuman Kazak yetkilileri rahatsız eden de buydu. Örneğin, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in Ekim 2023’te Doğu Türkistan’a yaptığı ziyaret sırasında, Çin’deki Kazak nüfusun hakları konusu kamuoyu önünde gündeme gelmedi.

Bu, bir Uygur savunucunun Kazakistan’a girişine ilk kez izin verilmeyişi değil. Shahit.biz adlı Doğu Türkistan hapishaneleri ve kamplarının en büyük mağdur veritabanının oluşturucusu Gene Bunin’in 2021 yılında çalışmaları nedeniyle Kazakistan’a girişine izin verilmemişti.

Bu durum, kalıcı kapsamlı stratejik ortaklık anlaşmasıyla kanıtlanan Kazakistan ve Çin arasındaki yakın siyasi ve ekonomik bağlarla açıklanabilir. Ayrıca Çin, Kazakistan’ın en büyük ticaret ortağı ve 2005-2023 yılları arasında Kazakistan’a 25 milyar ABD dolarının üzerinde yatırım yapmış olan önemli bir yatırımcıdır.