Nöbetçi Eczaneler
Cesaretlenmiş bir israil bölgeyi yeniden şekillendirmeye çalışırken, zayıflamış bir İran rejimi ayakta kalmaya çalışıyor ve ABD uzun süreli bir çatışmanın içine çekilmek istemiyor.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan geçtiğimiz günlerde İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) zirvesinde yaptığı konuşmada Ankara’daki yeni havayı dile getirdi: “Filistin, Lübnan, Suriye, Yemen ya da İran sorunu yok ama israil sorunu olduğu açık.”
Gazeteye göre bu duygu, Türkiye’nin işgalci israil’in bölgedeki yeri hakkındaki düşüncelerinde bir değişimi yansıtıyor: bir zamanlar müttefik, sonra rakip olan israil, artık giderek daha fazla düşman olarak görülüyor.
Gazeteye göre Ankara, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın uzun zamandır arzuladığı bir rol olan işgalci israil’in bölgedeki baskın güç olarak yeni kimliğinden rahatsız.
Erdoğan’ın başlıca müttefiki Devlet Bahçeli geçtiğimiz günlerde işgalci israil’i “Anadolu’yu kuşatmaya” ve Türkiye’yi istikrarsızlaştırmaya çalışmakla suçladı.
Bir zamanlar magazin manşetleriyle sınırlı kalan bu düşünce artık Türk bürokrasisi ve ana akım medyada marjinalize edilmiş değil.
İşgalci israil bu saplantının aynadaki görüntüsüdür ve güvenlik kurumlarının bir kısmı Türkiye’nin bölgesel etkisini giderek artan bir şekilde “İran’dan daha tehlikeli” uzun vadeli bir tehdit olarak görmektedir.
Erdoğan’ın Hamas’a verdiği açık destek, Başbakan Binyamin Netanyahu hükümetinin sert tepkisine yol açarak karşılıklı suçlamalara neden oldu ve israil’in, Ankara tarafından uzun süredir tehdit olarak görülen Suriyeli Kürtlere el uzatmasını körükledi.
Zaten istikrarsız olan bölgede, her ikisi de ABD müttefiki olan bölgenin en güçlü iki ordusu arasındaki bir çatışma, kırılgan güç dengesini daha da aşındırabilir.
Gazete haberine göre, çatışma ideolojik ve jeopolitiktir: Erdoğan hükümeti Sünni İslamcı popülizmi Türk milliyetçiliği ile birleştirerek, Türkiye’nin yurtdışında güçleneceği bir dönemi başlatmayı vaat eden ‘Yüzyılın Türkiye’si’ programında somutlaştırmıştır.
İşgalci israil’de ise aşırı sağcı bir koalisyon israil’in kaderi konusunda aynı derecede belirleyici bir vizyona sahip ve Lübnan, Gazze ve Suriye’de askeri hakimiyet peşinde. Bu rakip dünya görüşleri uzlaşmaya çok az yer bırakıyor.
Beşar Esed rejiminin 2024’ün sonlarında çökmesinden bu yana her iki ülke de savaş sonrası rejimi şekillendirmeye çalışıyor.
Türkiye, Suriye’deki nüfuzunu genişleterek şu anda iktidarda olan müttefiklerini destekliyor ve Ankara ile uyumlu istikrarlı bir merkezi hükümet talep ediyor.
Türkiye halihazırda kuzey Suriye’nin büyük bir bölümünü kontrol ediyor ve ülke genelinde ekonomik ve askeri nüfuzunu genişletmek istiyor.
İsrail ise hava saldırılarını artırdı, Kürt ve Dürzi özerkliğini desteklediğini açıkladı ve radikal kökenleri nedeniyle Suriye’nin yeni yöneticilerine şüpheyle bakıyor.
Nisan ayında İsrail’in bir Türk üssü için ayrılan bir bölgeyi bombalamasıyla gerilim zirveye çıktı. Şu anda askeri bir telefon hattı var ancak daha geniş kapsamlı diplomatik temaslar dondurulmuş durumda.
Türkiye İran savaşından kendi sonuçlarını çıkardı. İsrail’in İran’ın askeri liderliğini ortadan kaldırması, hava gücü ve istihbarat yeteneklerinin üstünlüğünü keskin bir şekilde hatırlattı. Ankara şimdi bu zayıflıklarını gidermek için harekete geçiyor.
Gazete, ABD Başkanı Donald Trump’ın hem Netanyahu hem de Erdoğan’la olan iyi ilişkisini bu çatışmayı yönetmek için kullanması gerektiğine inanıyor.
Gazze savaşının sona ermesi çatışmayı hafifletebilir ancak iki ülke arasında uzun süredir devam eden rekabetin ortadan kalkması pek olası değil.
Gazete, “İran’ın zayıflamasıyla birlikte Washington, Orta Doğu için bir sonraki sınavın en yakın iki ortağı arasındaki rekabetten gelebileceğini anlamalı” yorumunu yapıyor.