14. Dalai Lama Pazar günü 90 yaşına girecek ve daha önce, ölümünden sonra yerine kimin geçeceğine dair olası ipuçlarını vermek için o sırada kıdemli Budist rahiplere ve diğerlerine danışacağını söylemişti.
Pekin, Çin yönetimine karşı başarısız bir ayaklanmanın ardından 1959’da Tibet’i terk eden Dalai Lama’yı ayrılıkçı olarak görüyor ve halefini kendisinin seçeceğini söylüyor. Dalai Lama halefinin Çin dışında doğmuş biri olacağını söyledi ve takipçilerini Pekin tarafından seçilecek herhangi bir kişiyi reddetmeye çağırdı.
Dalai Lama Pazartesi günü uzun ömürlü olması için dua eden takipçilerine “Hayatımın geri kalanını mümkün olduğunca başkalarına fayda sağlamaya adayacağım” dedi. Daha fazla ayrıntı vermeden, “Dalai Lama Vakfı’nın devamlılığı konusunda konuşabileceğimiz bir tür çerçeve olacak” diye ekledi.
Çin Mart ayında Dalay Lama’nın siyasi sürgünde olduğunu ve “Tibet halkını hiçbir şekilde temsil etme hakkı olmadığını” söyledi. Sürgündeki Tibet hükümetinin reddettiği Tibet ve Tayvan’ın Çin’in bir parçası olduğunu kabul etmesi halinde geleceğini tartışmaya açık olduğunu da sözlerine ekledi.
Tibet ve Dalai Lama
Dalai Lama, “okyanus kadar derin bilgeliğe sahip ruhani öğretmen” anlamına gelen bir unvandır. 14. Dalai Lama’nın adı Tenzin Gyatso’dur, 6 Temmuz 1935’te doğmuştur ve 1959’dan beri Hindistan’ın kuzeyindeki Dharmasala’da sürgünde yaşamaktadır.
Tibet, Orta Asya’da eski bir bölge ve devletti ve Çin ordusunun Tibet ordusunu yenerek Tibet’i Çin yönetimine kattığı 7 Ekim 1950 tarihine kadar Tibet halkının yurduydu. Çin yönetimine karşı bir halk ayaklanmasının ardından Dalai Lama Hindistan’a sürgün edildi ve burada “tarihi Tibet” olarak adlandırdığı sınırlara sahip Tibet üzerinde egemenlik hakkı olduğunu iddia eden sürgünde bir hükümet kurdu.
Dalai Lama, Dalai Lama’nın ölümünden sonra başlayan ve yeni bir çocukta reenkarne olacağına inanılan birkaç yıl sürebilen ruhani bir süreçte seçilir ve ruhani testlere göre onu aramak için Tibet’e keşiş ekipleri gönderilir ve çocuğun kimliği doğrulandıktan sonra resmi olarak yeni Dalai Lama ilan edilir ve onu denetlemek, eğitmek ve dini ve eğitim işlerinin sorumluluğunu üstlenmek üzere kıdemli bir keşişin atandığı özel bir manastıra nakledilir.
Halihazırda, özellikle Çin hükümetinin müdahalesi ve kendi adayını dayatma girişimi nedeniyle bu süreç etrafında siyasi bir gerilim yaşanmaktadır, zira Çin hükümeti Dalai Lama’ya kendi kontrolü dışında bir halef atanmasının, ilhakından bu yana topraklarının ayrılmaz bir parçası olarak gördüğü Tibet’teki meşruiyetini tehdit ettiğini düşünmektedir.