Nöbetçi Eczaneler
Yücel Tanay
Hristiyanlaştırılan Tatarlar (Kreşin Tatarları) askeri alan ve Rus düşüncesinin emperyal vizyonunda oldukça etkin olmuşlardır. Moskova hükümdarına hizmet için göç eden Türk feodalleri hizmetçileriyle Kazan’a karşı savaşta aktif bir güç oldular.
V. İvan’ın Kazan’ı almasına katılan 150 bin kişilik ordunun üçte biri eski Kazan patşası Şah Gali, knezlerden Yenikeyevler, Tenişevler vb. ile gelen Temnikov, Kasım, Kazan feodalleri ve onların hizmetçilerinden meydana geliyordu. Bunlar içinde Kazan knezi Kamay Mirza da dikkat çekicidir.
Daha sonraki dönemde askeri alandaki etki devam etmektedir. Örneğin, 1812 yılında Rusya Ordusu’nun başkumandanı olarak, Rusya-Fransa savaşında Napolyon komutasındaki Fransızları geri püskürten Prens Mihail İllarionoviç Kutuzov Tatar kökenli Kutuzovlardandır. Kutuzovlar: Büyük Knez Aleksandr Yaroslavoviç Nevskiy’nin yanına Pruslulardan gelen, Çud savaşının ünlü kahramanı Gavril’in torununun oğlu ve Novgorodlu Proşka’nın torunu Fedor Aleksandroviç Kutuz’dandır. Rus tahtına çeşitli rütbelerde hizmet etmişlerdir. Kutuzov soyadının temelini Türk-Bulgar kutuz ~ kudur ‘çıldırmış, kudurmuş’ sözü oluşturmaktadır. Bütün lehçelerde bu sözün anlamı aynıdır. (Memluk/Kölemen hükümdarı olup, -Kırım/Kıpçak kökenli- Baybars tarafından öldürülerek hükümdarlığına son verilen Kıpçak kökenli Kutuz ile isim benzerliği ayrı bir incelemeyi hak etmektedir.)ayesiNikolai Mihayloviç Karamzin, Rus dilinin reformlarıyla ünlü ünlü bir Rus yazar ve tarihçidir.
Rus Devletinin çok ciltli tarihini oluşturdu ve “Zavallı Liza” hikayesini yazdı. Nikolai Karamzin, 12 Aralık 1766’da Simbirsk yakınlarında doğdu. Bu sırada baba emekli oldu. Adam, sırayla Kara-Murza’nın eski Tatar hanedanından gelen asil bir aileye aittir. Sanat açısından, Turgenyevler, Gogöller, Rahmaninovlar, Korsakovlar ismi anılması gereken Tatar kökenli kişilerdir.
Korsakovlar: Korsakovlar sülalesi temelini Letonya’dan Moskova’ya gelen Ventseslav Jegmuntoviç Korsak adlı şahıstan almaktadır. Ünlü Rus besteci, Nikolay Rimsky Korsakov bu nesildendir.
Gogol (Gogel): Çok sonradan Polonya’dan göçerek, 1775 yılından itibaren Rusya dvoryanları olan kişilerin sülalesidir. Bu soyadı, Türk-Bulgarlarda (Çuvaşlarda) kuş ismini bildiren gogul ~ kogul sözünden yapılmıştır. Ünlü Rus roman ve oyun yazarı Nikolay Vasilyeviç Gogol bu nesildendir.
Rahmaninovlar: Rahmaninov soyadı yeni isimler sırasına dâhildir ve şecerede 1741 yılı ile kaydedilmiştir. Büyük Rus bestecisi Sergey Vasilyeviç Rahmaninov da bu nesildendir.
Turgenyevler: Turgenyevlerin atası Mirza Lev Turgenyev vaftiz töreninden sonra İvan adını almıştır. 1440’lı yıllarda Büyük Knez Vasiliy İvanoviç’in yanına Altın Ordu’dan gelmiş, Altın Ordu asilzadelerinin önde gelen simalarından olmuştur. Turgenyev ismi, kökünde Turgen lakabını korumaktadır. Bu kelime Moğolca turgen ‘hızlı, acele eden’ sözünden gelmektedir. Bu söz, bugünkü Sibirya Türk ağızlarında aynı anlamda kullanılmaktadır. Meşhur Rus yazarı İvan Sergeyeviç Turgenyev bu nesildendir.
Halikov bunlara, isimleri hiç de yabancı olmayan başka sülale isimlerini eklemektedir. Musinler-Puşkinler (Alimler, yazarlar, Kazan genel gubernatörü), Rusya tarihinde I. Petro taraftarları, generaller ve valiler olarak malum bulunan Apraksinler, Godunovlar ile akraba olan Podol’skiyler, Nesillerinden alimler, ihtilalciler ve sporcular çıkan Blohinler, alimler, devlet ve siyaset adamları çıkan Buharinler, Nesillerinden generaller, alimler, sanatçılar, dolayısıyla 1812 yılı savaş kahramanı, Kafkasya’yı istila eden Rus Generali Ermolov Alexandr Petroviç (1777-1861); Rusya’nın meşhur aktrisi Ermolova Mariya Nikolonavye’nin (1853-1928) çıktığı Ermolovlar, Moskova’daki Berseney rıhtım caddesine ismini veren Bersenyovlar, Temurovlar, Şarapovlar bu ailelerden bir kaçıdır.
İsmi Tatar kökeni ile anılan Dostoyevskiy’i de bu isimlere eklemek gerekmektedir. Sadece Çarlık Rusyası’nda değil, Çarlık Rusyası’nın son dönemleri ile Bolşevik hareketi ve sonrasında ismi çokça zikredilen Yusupovlar ve Sultan Galiyev tanınmış Tatar kökenlilerdir.
Rusya Federasyonu(RF) Genel Kurmay Başkanlığı görevine getirilen General Valery Gerasimov. Tataristan Kazan doğumlu bir Kreşin Hristiyan Tatarı Gerimov soyadı Bizans’tan Rusya’ya geçen bir soyadı. Aziz Gerasimov’dan geliyor. Bir iddiaya göre ailesinin kökeni Volga bölgesinden Tataristan’a gönderilen Ruslara dayanıyor. Bu iddiaya göre hakiki Slavca olan bu soyadı Kırımminsk ve Kiev bölgesinde çoğunlukta. Ancak Kazan doğumlu olmasından dolayı Tatar Türkü olabileceği yüksek ihtimal.Rusya Merkez Bankası’nın Başkanı Elvira Nabiullina Tatar ‘dır.
Günümüzde ise, popüler kültürde adı yer bulan İrina Shayk (Şeyh), ünlü tenisçi Marat Safin, Dünya Jimnastik Şampiyonu Alina Kabayeva, ünlü Balet Rudolf Nureyev, unutulmaz kaleci İgor Dasaev Tük-Tatar kökenli Rusları temsil eden isimlerdendir.