Amerika Birleşik Devletleri’nde Esir Milletler Haftası kutlanırken, Sürgündeki Doğu Türkistan Hükümeti (ETGE) hem ABD’den hem de küresel toplumdan Doğu Türkistan’ın Çin işgali altında devam eden kötü durumunu kabul etmelerini istedi. ETGE, Çin Halk Cumhuriyeti’nin (ÇHC) Doğu Türkistan’ı işgal ettiği 12 Ekim 1949 tarihinin önemine vurgu yaptı.
ETGE’nin basın açıklamasında, 22 Aralık 1949’da bağımsız Doğu Türkistan Cumhuriyeti’nin, liderlerinin suikast sonucu öldürülmesinin ardından, ÇHC’nin işgaline yardımcı olmak için Sovyetler Birliği tarafından desteklenen bir hareketle yıkıldığı belirtildi. 1955 yılında ÇHC, işgalini meşrulaştırmak ve Doğu Türkistan halkının özgürlük ve bağımsızlık arayışını bastırmak amacıyla Doğu Türkistan’ın büyük bir bölümünü ‘Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ olarak yeniden tanımladı.
Doğu Türkistan halkı son 74 yıldır sürekli olarak Çin işgaline karşı direnmiş, özgürlük ve bağımsızlıkları için mücadele etmiştir. ABD tarafından 17 Temmuz 1959’da yürürlüğe konulan Esir Milletler Yasası, esir milletler arasında özgürlük ve bağımsızlığın desteklenmesinin önemini vurgulamaktadır. Tibet ve diğer bölgelerle birlikte Türkistan olarak da anılan Doğu Türkistan da bu esir milletler arasında kabul edilmiştir.
Uygur, Kazak, Kırgız ve diğer Türk halklarına ev sahipliği yapan Doğu Türkistan, Çin hükümeti tarafından ağır baskılara, sistematik soykırıma ve insanlığa karşı işlenen suçlara maruz kalmaya devam ediyor. ETGE Dışişleri ve Güvenlik Bakanı Salih Hudayar, “Sürgündeki Doğu Türkistan Hükümeti, ABD Hükümeti ve Kongresi’ne Doğu Türkistan’ı Çin işgali altındaki bir ülke olarak resmen tanıması için acil çağrısını yineliyor” dedi.
Hudayar, “Halkımızın karşı karşıya kaldığı soykırım ve insanlığa karşı işlenen suçların kaynağı olan Doğu Türkistan’daki Çin işgalinin kınanması, adalet ve özgürlük yolunda atılacak kritik bir adımdır” diye ekledi. ETGE, ABD Senatosu’nu, bu yılın başlarında Temsilciler Meclisi tarafından H.R.2766’da kabul edilen yönergeye benzer şekilde, ABD Dışişleri Bakanlığı’nda Doğu Türkistan/Uygur Sorunları için Özel Koordinatör kurulmasını da içeren Uygur Politikası Yasası’nı (S.1252) hızla kabul etmeye çağırdı.
Bu mevzuat, Doğu Türkistan’ın içinde bulunduğu kötü durumun ivedilikle ele alınması ve Çin’in devam eden sömürgeleştirme, soykırım ve işgaline karşı koordineli ve kapsamlı bir yanıt verilmesi açısından hayati önem taşımaktadır. Ayrıca ETGE, ABD hükümetini Çin’in acımasız propagandası, kültürel ve fiziksel yıkımı ve işgal altındaki bölgedeki sistematik soykırımıyla yüzleşerek ve bunlara karşı koyarak Doğu Türkistan’a Tibet ile eşit muamele etmeye çağırdı.